Bát mì đêm giao thừa
Chuyện xảy ra vào ngày 31 tháng 12 tại quán mì Bắc Hải Ðình, đường Trát Hoảng, Nhật Bản. Ðêm giao thừa, ăn mì sợi đón năm mới là phong tục tập quán của người Nhật, nên ngày đó công việc làm ăn của quán mì rất phát đạt.
Ngày thường, đến chạng vạng tối trên đường phố hãy còn tấp nập ồn ào, nhưng vào ngày này mọi người đều lo về nhà sớm hơn một chút để kịp đón năm mới. Vì vậy đường phố trong phút chốc đã trở nên vắng vẻ.
Ông chủ Bắc Hải Ðình là một người thật thà chất phác, còn bà chủ là một người nhiệt tình, tiếp đãi khách như người thân. Ðêm giao thừa, khi bà chủ định đóng cửa thì cánh cửa bị mở ra nhè nhẹ, một người phụ nữ trung niên dẫn theo hai bé trai bước vào. Ðứa nhỏ khoảng sáu tuổi, đứa lớn khoảng mười tuổi. Hai đứa mặc đồ thể thao giống nhau, còn người phụ nữ mặc áo khoác ngoài đã lỗi thời.
– Xin mời ngồi!
Nghe bà chủ mời, người phụ nữ rụt rè nói:
– Có thể… cho tôi một… tô mì được không?
Phía sau người phụ nữ, hai đứa bé đang nhìn chăm chú.
– Ðương nhiên là được, mời ngồi vào đây.
Bà chủ dắt họ vào bàn số 2, sau đó quay vào bếp gọi to:
– Cho một tô mì.
Ba mẹ con ngồi ăn chung một tô mì trông rất ngon lành, họ vừa ăn vừa trò chuyện khe khẽ với nhau.
– Ngon quá – thằng anh nói.
– Mẹ, mẹ ăn thử đi – thằng em vừa nói vừa gắp mì đưa vào miệng mẹ.
Sau khi ăn xong, người phụ nữ trả 150 yen.
Ba mẹ con cùng khen: “Thật là ngon! Cảm ơn!” rồi cúi chào và bước ra khỏi quán.
– Cảm ơn các vị! Chúc năm mới vui vẻ – ông bà chủ cùng nói.
Công việc hằng ngày bận rộn, thế mà đã trôi qua một năm. Lại đến ngày 31 tháng 12, ngày chuẩn bị đón năm mới. Công việc của Bắc Hải Ðình vẫn phát đạt. So với năm ngoái, năm nay có vẻ bận rộn hơn.
Hơn 10g, bà chủ toan đóng cửa thì cánh cửa lại mở ra nhè nhẹ. Bước vào tiệm là một người phụ nữ dẫn theo hai đứa trẻ. Bà chủ nhìn thấy cái áo khoác lỗi thời liền nhớ lại vị khách hàng cuối cùng năm ngoái.
– Có thể… cho tôi một… tô mì được không?
– Ðương nhiên, mời ngồi!
Bà chủ lại đưa họ đến bàn số 2 như năm ngoái, vừa nói vọng vào bếp:
– Cho một tô mì.
Ông chủ nghe xong liền nhanh tay cho thêm củi vào bếp trả lời:
– Vâng, một tô mì!
Bà chủ vào trong nói nhỏ với chồng:
– Này ông, mình nấu cho họ ba tô mì được không?
– Không được đâu, nếu mình làm thế chắc họ sẽ không vừa ý.
Ông chủ trả lời thế nhưng lại bỏ nhiều mì vào nồi nước lèo, ông ta cười cười nhìn vợ và thầm nghĩ: “Trông bà bề ngoài khô khan nhưng lòng dạ cũng không đến nỗi nào!”
Ông làm một tô mì to thơm phức đưa cho bà vợ bưng ra. Ba mẹ con ngồi quanh tô mì vừa ăn vừa thảo luận. Những lời nói của họ đều lọt vào tai hai vợ chồng ông chủ quán.
– Thơm quá!
– Năm nay vẫn được đến Bắc Hải Ðình ăn mì thật là may mắn!
– Sang năm nếu được đến đây nữa thì tốt biết mấy!
Ăn xong trả 150 yen, ba mẹ con ra khỏi tiệm Bắc Hải Ðình.
– Cảm ơn các vị! Chúc năm mới vui vẻ!
Nhìn theo bóng dáng ba mẹ con, hai vợ chồng chủ quán thảo luận với nhau một lúc lâu.
Ðến ngày 31 tháng 12 lần thứ ba, công việc làm ăn của Bắc Hải Ðình vẫn rất tốt, vợ chồng ông chủ quán bận rộn đến nỗi không có thời gian nói chuyện. Ðến 9g30 tối, cả hai người đều cảm thấy trong lòng có một cảm giác gì đó khó tả. 10g, nhân viên trong tiệm đều đã nhận bao lì xì và ra về. Ông chủ vội vã tháo các tấm bảng trên tường ghi giá tiền của năm nay là “200 yen/tô mì” và thay vào đó giá của năm ngoái “150 yen/tô mì.” Trên bàn số 2, 30 phút trước bà chủ đã đặt một tờ giấy “Ðã đặt chỗ.”
Ðúng 10g30 ba mẹ con xuất hiện, hình như họ cố chờ khách ra về hết rồi mới đến. Ðứa con trai lớn mặc bộ quần áo đồng phục cấp II, đứa em mặc bộ quần áo của anh, nó hơi rộng một chút, cả hai đứa đều đã lớn rất nhiều.
– Mời vào! Mời vào! – Bà chủ nhiệt tình chào đón.
Nhìn thấy khuôn mặt tươi cười của bà chủ, người mẹ chậm rãi nói:
– Làm ơn nấu cho chúng tôi… hai tô mì được không?
– Ðược chứ, mời ngồi bên này!
Bà chủ lại đưa họ đến bàn số hai, nhanh tay cất tờ giấy “Ðã đặt chỗ,” sau đó quay vào trong la to: “Hai tô mì.”
– Vâng, hai tô mì. Có ngay. Ông chủ vừa nói vừa bỏ ba phần mì vào nồi.
Ba mẹ con vừa ăn vừa trò chuyện, dáng vẻ rất phấn khởi. Ðứng sau bếp, vợ chồng ông chủ cũng cảm nhận được sự vui mừng của ba mẹ con, trong lòng họ cảm thấy vui lây.
– Tiểu Thuần và anh lớn này, hôm nay mẹ muốn cảm ơn các con!
– Cảm ơn chúng con? Tại sao ạ?
– Chuyện là thế này: vụ tai nạn xe hơi của bố các con đã làm cho tám người bị thương, công ty bảo hiểm chỉ bồi thường một phần, phần còn lại chúng ta phải chịu, vì vậy mấy năm nay mỗi tháng chúng ta đều phải nộp năm mươi ngàn đồng.
– Chuyện đó thì chúng con biết rồi – Ðứa con lớn trả lời.
Bà chủ đứng bên trong không dám động đậy để lắng nghe.
– Lẽ ra phải đến tháng 3 năm sau chúng ta mới nộp hết nhưng năm nay mẹ đã nộp xong cả rồi!
– Hả, mẹ nói thật đấy chứ?
– Ừ, mẹ nói thật. Bởi vì anh lớn nhận trách nhiệm đi đưa báo, còn Tiểu Thuần giúp mẹ đi chợ nấu cơm làm mẹ có thể yên tâm làm việc, công ty đã phát cho mẹ một tháng lương đặc biệt, vì vậy số tiền chúng ta còn thiếu mẹ đã nộp hết rồi.
– Mẹ ơi! Anh ơi! Thật là tốt quá, nhưng sau này mẹ cứ để con tiếp tục nấu cơm nhé.
– Con cũng tiếp tục đi đưa báo. Tiểu Thuần, chúng ta phải cố gắng lên!
– Mẹ cảm ơn hai anh em con nhiều!
– Tiểu Thuần và con có một bí mật chưa nói cho mẹ biết. Ðó là vào một ngày Chủ Nhật của tháng 11, trường của
Tiểu Thuần gửi thư mời phụ huynh đến dự một tiết học. Thầy giáo của Tiểu Thuần còn gửi một bức thư đặc biệt cho biết bài văn của Tiểu Thuần đã được chọn làm đại diện cho Bắc Hải đảo đi dự thi văn toàn quốc. Con nghe bạn của Tiểu Thuần nói mới biết nên hôm đó con đã thay mẹ đến dự.
– Có thật thế không? Sau đó ra sao?
– Thầy giáo ra đề bài “Chí hướng và nguyện vọng của em là gì?”, Tiểu Thuần đã lấy đề tài tô mì để viết và được đọc trước tập thể nữa chứ.
Bài văn được viết như sau: “Ba bị tai nạn xe mất đi để lại nhiều gánh nặng. Ðể gánh vác trách nhiệm này, mẹ phải thức khuya dậy sớm làm việc.” Ðến cả việc hằng ngày con phải đi đưa báo, em cũng viết vào bài nữa. Lại còn:
“Vào tối 31 tháng 12, ba mẹ con cùng ăn một tô mì rất ngon. Ba người chỉ gọi một tô mì nhưng hai vợ chồng bác chủ tiệm vẫn cảm ơn và còn chúc chúng tôi năm mới vui vẻ nữa. Lời chúc đó đã giúp chúng tôi có dũng khí để sống, khiến cho gánh nặng của ba để lại nhẹ nhàng hơn.”
Vì vậy Tiểu Thuần viết rằng nguyện vọng của nó là sau này mở một tiệm mì, trở thành ông chủ tiệm mì lớn nhất ở Nhật Bản, cũng sẽ nói với khách hàng của mình những câu như: “Cố gắng lên! Chúc hạnh phúc! Cảm ơn!”
Ðứng sau bếp, hai vợ chồng chủ quán lặng người lắng nghe ba mẹ con nói chuyện mà nước mắt lăn dài.
– Bài văn đọc xong thầy giáo nói: anh của Tiểu Thuần hôm nay thay mẹ đến dự, mời em lên phát biểu vài lời.
– Thật thế à? Thế lúc đó con nói sao?
– Bởi vì quá bất ngờ nên lúc đầu con không biết phải nói gì cả, con nói: “Cảm ơn sự quan tâm và thương yêu của thầy cô đối với Tiểu Thuần. Hằng ngày em con phải đi chợ nấu cơm nên mỗi khi tham gia hoạt động đoàn thể gì đó nó đều phải vội vã về nhà, điều này gây không ít phiền toái cho mọi người. Vừa rồi khi em con đọc bài văn thì trong lòng con cảm thấy sự xấu hổ nhưng đó là sự xấu hổ chân chính. Mấy năm nay mẹ chỉ gọi một tô mì, đó là cả một sự dũng cảm. Anh em chúng con không bao giờ quên được. Anh em con tự hứa sẽ cố gắng hơn nữa, quan tâm chăm sóc mẹ nhiều hơn. Cuối cùng con nhờ các thầy cô quan tâm giúp đỡ em con.”
Ba mẹ con nắm tay nhau, vỗ vai động viên nhau, vui vẻ cùng nhau ăn hết tô mì đón năm mới rồi trả 300 yen, nói câu cảm ơn vợ chồng chủ quán, cúi chào và ra về. Nhìn theo ba mẹ con, vợ chồng ông chủ quán nói với theo:
– Cám ơn! Chúc mừng năm mới!
Lại một năm nữa trôi qua.
Bắc Hải Ðình vào lúc 9g tối, bàn số 2 được đặt một tấm giấy “Ðã đặt chỗ” nhưng ba mẹ con vẫn không thấy xuất hiện.
Năm thứ hai rồi thứ ba, bàn số 2 vẫn không có người ngồi. Ba mẹ con vẫn không thấy trở lại. Việc làm ăn của Bắc Hải Ðình vẫn như mọi năm, toàn bộ đồ đạc trong tiệm được thay đổi, bàn ghế được thay mới nhưng bàn số 2 thì được giữ lại y như cũ.
“Việc này có ý nghĩa như thế nào?”
Nhiều người khách cảm thấy ngạc nhiên khi nhìn thấy cảnh này nên đã hỏi. Ông bà chủ liền kể lại câu chuyện tô mì cho mọi người nghe. Cái bàn cũ kia được đặt ngay chính giữa, đó cũng là một sự hy vọng một ngày nào đó ba vị khách kia sẽ quay trở lại, cái bàn này sẽ dùng để tiếp đón họ. Bàn số 2 “cũ” trở thành “cái bàn hạnh phúc,” mọi người đều muốn thử ngồi vào cái bàn này.
***
Rồi rất nhiều ngày 31 tháng 12 đã đi qua.
Lại một ngày 31 tháng 12 đến. Các chủ tiệm lân cận Bắc Hải Ðình sau khi đóng cửa đều dắt người nhà đến Bắc Hải Ðình ăn mì. Họ vừa ăn vừa chờ tiếng chuông giao thừa vang lên. Sau đó, mọi người đi lễ chùa. Hơn 9g30 tối, trước tiên vợ chồng ông chủ tiệm cá đem đến một chậu cá còn sống. Tiếp đó, những người khác đem đến nào là rượu, thức ăn, chẳng mấy chốc đã có khoảng ba bốn chục người.
Mọi người rất vui vẻ. Ai cũng biết lai lịch của bàn số 2. Không ai nói ra nhưng thâm tâm họ đang mong chờ giây phút đón mừng năm mới. Người thì ăn mì, người thì uống rượu, người bận rộn chuẩn bị thức ăn… Mọi người vừa ăn vừa trò chuyện, từ chuyện trên trời dưới đất đến chuyện nhà bên có thêm một chú nhóc nữa. Chuyện gì cũng tạo thành một chuỗi câu chuyện vui vẻ. Ở đây ai cũng coi nhau như người nhà.
Ðến 10g30, cửa tiệm bỗng nhiên mở ra nhè nhẹ, mọi người trong tiệm liền im bặt và nhìn ra cửa. Hai thanh niên mặc veston, tay cầm áo khoác bước vào, mọi người trong quán thở phào và không khí ồn ào náo nhiệt trở lại. Bà chủ định ra nói lời xin lỗi khách vì quán đã hết chỗ thì đúng lúc đó một người phụ nữ ăn mặc hợp thời trang bước vào, đứng giữa hai thanh niên.
Mọi người trong tiệm dường như nín thở khi nghe người phụ nữ ấy nói chầm chậm:
– Làm ơn… làm ơn cho chúng tôi ba tô mì được không?
Gương mặt bà chủ chợt biến sắc. Ðã mười mấy năm rồi, hình ảnh bà mẹ trẻ cùng hai đứa con trai chợt hiện về và bây giờ họ đang đứng trước mặt bà đây. Ðứng sau bếp, ông chủ như mụ người đi, giơ tay chỉ vào ba người khách, lắp lắp nói:
– Các vị… các vị là…
Một trong hai thanh niên tiếp lời:
– Vâng! Vào ngày cuối năm của 14 năm trước đây, ba mẹ con cháu đã gọi một tô mì, nhận được sự khích lệ của tô mì đó, ba mẹ con cháu như có thêm nghị lực để sống. Sau đó, ba mẹ con cháu đã chuyển đến sống ở nhà ông bà ngoại ở Tư Hạ. Năm nay cháu thi đỗ vào trường y, hiện đang thực tập tại khoa nhi của bệnh viện Kinh Ðô. Tháng Tư năm sau cháu sẽ đến phục vụ tại bệnh viện tổng hợp của Trát Hoảng.
Hôm nay chúng cháu trước là đến chào hỏi bệnh viện, thuận đường ghé thăm mộ ba chúng cháu. Còn em cháu mơ ước trở thành ông chủ tiệm mì lớn nhất Nhật Bản không thành, hiện đang là nhân viên của Ngân Hàng Kinh Ðô.
Cuối cùng, ý định nung nấu từ bao lâu nay của chúng cháu là hôm nay ba mẹ con cháu muốn đến chào hỏi hai bác và ăn mì ở Bắc Hải Ðình này.
Ông bà chủ quán vừa nghe vừa gật đầu mà nước mắt ướt đẫm mặt. Ông chủ tiệm rau ngồi gần cửa ra vào đang ăn đầy miệng mì vội vã đứng dậy nói:
– Này, ông bà chủ, sao lại thế này? Không phải là ông bà đã chuẩn bị cả hơn mười năm nay để có ngày gặp mặt này đó sao? Mau tiếp khách đi chứ. Mau lên!
Bà chủ như bừng tỉnh giấc, đập vào vai ông hàng rau, cười nói:
– Ồ phải… Xin mời! Xin mời! Nào bàn số 2 cho ba tô mì.
Ông chủ vội vàng lau nước mắt trả lời:
– Có ngay. Ba tô mì.
Thật ra cái mà ông bà chủ tiệm bỏ ra không có gì nhiều lắm, chỉ là vài vắt mì, vài câu nói chân thành mang tính khích lệ, động viên chúc mừng. Với xã hội năng động ngày nay, con người dường như có một chút gì đó lạnh lùng, vô cảm và nhẫn tâm.
Nhưng từ câu chuyện này, tôi đi đến kết luận: Chúng ta không nên chịu ảnh hưởng của hoàn cảnh xung quanh, chỉ cần bạn có một chút quan tâm dành cho người khác thì bạn có thể đem đến niềm hạnh phúc cho họ rồi. Chúng ta không nên nhỏ nhoi ích kỷ bởi tôi tin trong mỗi chúng ta đều ẩn chứa một tấm lòng nhân ái.
Hãy mở kho tàng ấy ra và thắp sáng nó lên dù chỉ là một chút ánh sáng yếu ớt, nhưng trong đêm đông giá rét thì nó có thể mang lại sự ấm áp cho mọi người vào ngày đầu năm mới.
